Zuid-Amerika: Het tropisch regenwoud - Duizend tinten groen

Reisverhaal

Travel

Regelmatig droom ik over een volgende verre reis. Dat ik hierbij altijd aan een tropische bestemming met hoge temperaturen denk, is een feit. Witte zandstranden en een kleurrijke onderwaterwereld hebben op mij een enorme aantrekkingskracht. Maar onderdeel van de tropische beleving is voor mij ook een wandeling door het zinderende regenwoud. Een oneindig aantal tinten groen, trillende dauwdruppels en het mysterieuze geritsel, niet wetende wat zich hier allemaal verscholen houdt aan reptielen en insecten. De felgekleurde vogels en vlinders die wel makkelijk te spotten zijn, onthullen slechts het topje van de ijsberg – of moet ik zeggen, het topje van de boom?

Toekomst van het regenwoud

Iedere keer dat ik door het tropisch regenwoud loop, word ik overvallen door het ultieme reisgevoel. Ver weg van het dagelijks leven geef ik me over aan de natuur om mij heen. Ik prijs me bijzonder gelukkig dat ik al veel mooie stukjes regenwoud heb mogen zien in Azië en Midden-Amerika en ik kijk er ontzettend naar uit om dit de volgende keer met mijn zoontje te beleven. Ik hoop dat hij dit op zijn beurt ook met zijn kinderen mag meemaken.

Helaas is de toekomst van het regenwoud erg onzeker. De cijfers zijn dramatisch. Door menselijk toedoen is het totale regenwoud al gehalveerd. Met de groeiende aandacht voor het milieu en de klimaatdoelstellingen, staat ook het behoud van het regenwoud weer vaker op de agenda. Gelukkig maar, want naast de natuurlijke schoonheid, biedt dit ecosysteem ook een heleboel andere voordelen die essentieel zijn voor het leven op aarde.

Bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering

Het tropisch regenwoud reguleert niet alleen de temperatuur wereldwijd, maar koelt ook lokale microklimaten. Bovendien beperkt het de reflectiviteit van het aardoppervlak, wat leidt tot stabiele zeestromingen, wind en regenval. Han de Groot, CEO van de Rainforest Alliance, benadrukt het enorm grote aandeel dat het regenwoud kan leveren aan het tegengaan van de temperatuurstijging:

“Natural climate solutions such as conservation and restoration of forests, along with improvements in land management, can help us achieve 37 percent of our climate target of limiting warming to a maximum of two degrees Celsius above preindustrial levels, even though they currently receive only 2.5 percent of public climate financing.” (De Groot, 2019)

Luchtverfrisser

Het regenwoud heeft een uitermate hoge capaciteit om broeigassen te absorberen. Echter, hoe kleiner het regenwoud wordt, hoe minder gassen het kan absorberen. En als het woud te klein wordt, bestaat zelfs de kans dat het meer CO2 uitstoot dan absorbeert. Naast alle huidige initiatieven om de CO2 uitstoot terug te dringen is het dus des te belangrijker om boskapping tegen te gaan en het regenwoud juist te laten groeien.

Rijk dierenleven

Het tropisch regenwoud beslaat slechts 3% van het totale aardoppervlak. Desondanks vormt het wel het leefgebied van meer dan de helft van alle diersoorten. Door het regenwoud te beschermen, krijgen ook bedreigde diersoorten zoals orang-oetans, jaguars en Bengaalse tijgers betere kansen. Deze staan hoog op ons wensenlijstje. Het lijkt me fantastisch om ze in het wild te zien.

Zoetwatervoorziening

De naam zegt het al, het tropisch regenwoud betekent regen. Door verdamping levert het regenwoud water aan de atmosfeer, wat elders voor regen zorgt. Ontbossing leidt dan ook tot minder regen en in sommige regio’s zelfs tot ernstige droogte. Hiernaast functioneren de wouden ook als natuurlijke filters voor het regenwater. Hierdoor stroomt het vrij van vervuiling naar de ondergrondse waterreservoirs. Wetenschappers schatten dat 15% van het zoetwater alleen al van het Amazonebekken komt.

Leverancier van medicijnen

Misschien wel ‘s werelds grootste leverancier van geneeskrachtige middelen is het tropisch regenwoud. Deze tropische planten worden gebruikt in veel medicijnen tegen onder andere malaria, reuma, bronchitis, artritis en nog veel meer. Meer dan 60% van de medicijnen tegen kanker hebben hun oorsprong in natuurlijke bronnen, grotendeels uit het regenwoud. Met haar enorme biodiversiteit is het tropisch regenwoud ook een veelbelovende bron voor toekomstige ontdekkingen.

Basisbehoefte voor de lokale bevolking

Uit onderzoek van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties is gebleken dat meer dan 25% van de bevolking afhankelijk is van hulpbronnen uit het woud:

“For millions of people living in poverty, forest and tree resources not only provide food, fuel for cooking and heating, medicine, shelter and clothing, but they also function as safety nets in crises or emergencies. Forest resources generate income through employment and through the sale of surplus goods and services.” (lees artikel)

Initiatieven die duurzame landbouw en armoedebestrijding combineren met tropische beplanting, zijn succesvol te noemen. De lokale bevolking heeft hier immers profijt van én de toename van tropisch woud is gunstig voor het klimaat.

Onze volgende bestemming

Nu ik op de hoogte ben van de unieke eigenschappen van het tropisch regenwoud weet ik zeker dat ik er de volgende keer nog meer van ga genieten. En als het even kan, doen we dit via een lokaal conservation project voor een extra educatief tintje. Tegelijkertijd weet ik dan ook zeker dat de opbrengsten naar natuurbehoud gaan. Rest alleen nog de vraag: waar zullen we geen gaan, Peru of Panama?

Reizen