Noorwegen: De charme van het onvoorspelbare karakter

‘Varen door de Noorse fjorden’. De zin alleen al heeft iets magisch. Zonder er ooit geweest te zijn, bekroop mij altijd een prettig gevoel als ik las over de uithoeken van Noorwegen, op tv de beelden zag van de uitgestrekte fjorden of wegdroomde bij prachtige foto’s van het noorderlicht. Zoals met wel meer mooie plekken op aarde was ik voornemens om dit ooit nog met eigen ogen te gaan bekijken, maar tot op heden werd dit nooit concreet. Totdat in januari 2020 de reis ‘Noorderlicht in Noorwegen’ onder mijn aandacht werd gebracht.

Bij het lezen van het programma werd ik almaar enthousiaster. Varen door de fjorden, het noorderlicht zien, orka’s en walvissen spotten, overnachten in een Ice Hotel...Ik was overtuigd! Bij mijn vriendin gierde de adrenaline eveneens direct door haar lijf. Niet veel later hakten we de knoop dan ook definitief door. We gingen naar Noorwegen!

Na het boeken van de reis ontvingen we een uitgebreide brief met daarbij een checklist van kleding en andere belangrijke zaken om mee te nemen. Ik besloot mijn gewaardeerde collega Robert van Kempen te raadplegen. U zou hem kunnen kennen van de presentatieavonden van ExperienceTravel waarin hij vol overgave verhaalt over expeditie cruises in de poolgebieden. Hij is letterlijk en figuurlijk een doorgewinterde avonturier en naast uitgebreide adviezen kon hij mij voorzien van een goedgevulde garderobe (Robert en ik hebben dezelfde lengte én schoenmaat). Zodoende kon ik goed voorbereid aan ons Noorse avontuur beginnen.

Onze eerste kennismaking met de niet alledaagse omstandigheden waarin wij een week zouden vertoeven, kregen wij nog voordat we goed en wel geland waren op het vliegveld van Tromsø. Ondanks het feit dat er namelijk geen tijdsverschil is tussen Nederland en Noorwegen begon het al te schemeren toen wij de landing inzetten. En dat was om half 3 ‘s middags! Een rare gewaarwording, maar door de zeer noordelijke ligging van Tromsø is het hier in januari maar een paar uurtjes per dag licht. In de maanden november en december is het zelfs bijna 24 uur per dag donker.

Veel tijd om te acclimatiseren was er niet, want er stond meteen een excursie op het programma. Een korte busrit bracht ons naar de voet van een berg, waar we per skilift verder omhooggingen. De ijzige wind die ‘beneden’ al veel mensen deed blauwbekken, was bovenop de berg nog prominenter aanwezig. Bij het zien van de schitterende ‘panorama view’ vergaten we echter allemaal op slag hoe koud het was. Het was inmiddels nog een stukje donkerder geworden en de fonkelende lichtjes van Tromsø vormden een harmonieus geheel met de imposante witte bergen op de achtergrond. In het lokale restaurant hing een foto van ditzelfde uitzicht alleen dan met het dansende noorderlicht erboven. Dat moet helemáál speciaal zijn. Wie weet zouden wij dit deze week ook nog te zien krijgen...!

Ons schip, het kleinschalige M/S Quest met ruimte voor maximaal 53 passagiers, was inmiddels in gereedheid gebracht om uit te varen. Van vrijdag t/m dinsdag zouden we vanuit Tromsø kriskrassend door de fjorden naar het nog noordelijker gelegen Alta varen, waarna we op dinsdag en woensdag nog een programma aan land hadden met o.m. een ontmoeting met de Sami (inheemse bevolking) en een overnachting in het Ice Hotel.

Eenmaal aan boord merkte ik dat ik door de intensieve dag in combinatie met het vroege donker worden kampte met verschijnselen die ik normaal gesproken een jetlag zou noemen. Een inleidende lezing door één van de in totaal vijf gidsen voorzag mij gelukkig van de nodige energie, want er werd gemeld dat de omstandigheden om het noorderlicht te zien deze avond gunstig waren. Dat stemde hoopvol. Aansluitend op de lezing leerden wij tijdens het diner enkele van onze reisgenoten kennen. Erg leuk dat er in een intieme sfeer samen getafeld wordt. Je kan zelfs aanschuiven bij de kapitein! De kwaliteit van het eten verraste me eveneens in positieve zin. Naast enkele ‘standaard’ zaken als salades, brood, soep, fruit en diverse soorten vis is er een menukaart met uiteenlopende voor- hoofd- en nagerechten. Het noorderlicht hield zich deze eerste avond helaas gedeisd. Het mocht de pret niet drukken, want naast het feit dat ik me nu kon toeleggen op een goede nachtrust had ik na enkele uren aan boord al direct de charme van een expeditie cruise ervaren. Ik heb het mensen in het verleden talloze keren horen zeggen: “Het onvoorspelbare karakter van een expeditie cruise zorgt voor een constante, aangename spanning.” En inderdaad, het gevoel van ‘misschien zien we vanavond het noorderlicht’ of ‘wie weet, zien we straks een orka zwemmen’ maakt dat je in een vrijwel constante roes van enthousiasme zit.

De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat het onvoorspelbare karakter twee kanten op kan vallen. Weersomstandigheden kunnen bijvoorbeeld het varen met de zodiacs bemoeilijken of ervoor zorgen dat het te bewolkt is om het noorderlicht te zien. Ook de plekken waar walvissen en orka’s zwemmen zijn lastig te voorspellen. De crew is zodoende constant in de weer om een zo goed mogelijke inschatting te maken van waar en wanneer de kans op het noorderlicht het grootst is en staan daarnaast in contact met andere expeditie schepen en vissersboten om te vernemen of zij al ergens wildlife hebben gespot. De kapitein en expeditieleider aan boord bepalen uiteindelijk de definitieve reisroute. Hoe dit zal verlopen is dus onvoorspelbaar, maar daardoor blijkt eens te meer dat flexibiliteit van iedereen aan boord de sleutel is tot een succesvolle expeditie.

Met gemiddeld vier uur daglicht per dag moet je een beetje mazzel hebben om wildlife te spotten. Feitelijk zaten we namelijk alleen de zaterdag, zondag en maandag tijdens daglicht op het water. Ondanks de inspanningen van de crew vingen wij helaas alleen maandag een glimp van een walvis op. Heel af en toe was hij in de verte te zien, maar hoe goed de kapitein ook zijn best deed: we kwamen niet dichter in de buurt. Uiteraard vonden we dit erg jammer en vooral ook dat dit betekende dat we minder met de zodiacs op avontuur gingen. Op ‘goede’ dagen wordt er gemiddeld namelijk twee keer per dag uitgevaren met de zodiac om bijvoorbeeld dichterbij aanwezig wildlife te geraken, maar tijdens onze reis was er geen directe aanleiding toe.

Om het gemis aan wildlife te compenseren, besloot de crew onderweg te improviseren en alternatieve activiteiten aan te bieden. Zo gingen we voor anker nabij een afgelegen eilandje om een sneeuwschoenwandeling te maken. Met de zodiac legden we het laatste stukje af en werden voorzien van speciaal equipment om onder onze schoenen of laarzen te binden en twee stokken om het evenwicht te bewaren. Dat was wel nodig ook, want je kon als je een stap zette in de sneeuw tot wel een halve meter wegzakken. Een gids ging ons voor en voerde ons langs plekjes waar gevoelsmatig nog nooit iemand geweest was. In een meertje kwam een nieuwsgierige zeehond kijken wie de serene rust op zijn doorgaans onbewoonde eiland kwam verstoren. Erg grappig om zijn snuit ineens boven het water uit te zien komen. En al was het dan geen walvis of orka, wij telden hem gewoon als wildlife.