Geheimen aan de Rivièra Maya

André en Helen Kuipers reisden met hun kinderen Stijn en Sterre naar Yucatán, een bestemming die lange tijd op Helen’s wensenlijst stond nadat zij als reisjournalist het schiereiland enkele keren voor haar werk had bezocht. Met hun huurauto maakte het gezin een onvergetelijke rondreis langs oude Mayaruïnes, cenotes en verrassende kustgebieden.

"Na een ontbijt met roerei en verse tortilla’s, met uitzicht op het azuurblauwe water van de Caribische Zee, rijden we van Tulum een halfuurtje noordwaarts naar Dos Ojos, één van de meest bekende cenotes van Tulum. De omgeving van Tulum telt ruim tweehonderd van deze openluchtgrotten gevuld met kraakhelder water. Voor de Maya’s waren dit heilige plaatsen die toegang boden tot de onderwereld. Nu kun je er vaak zwemmen, snorkelen of duiken. Sommige cenotes zijn tientallen meters diep, een vooruitzicht dat mijn enthousiasme – ik heb dieptevrees – een beetje dempte. Maar ik kon deze buitenkans om een paar prachtige duiken te maken, niet laten lopen. Onder begeleiding van een enthousiaste divemaster duiken we door een grot en zweven we langs stalagmieten en stalagtieten. Ronduit verbluffend is El Pit. Een spectaculaire cenote met halocline, een troebele laag tussen zoet en zout water op 15 meter diepte. Nog iets dieper, op 30 meter, wacht een spookachtige, melkwitte wolk van waterstofsulfide waar dode takken uitsteken. Het is een griezelig aantrekkelijke plek en El Pit staat nu met stip op nummer 1 van onze lijst met meest mooie duiken.

Wie de voorkeur geeft aan één uitvalsbasis, zit in het levendige Tulum prima. Hoog boven een van de vele stranden liggen de ruïnes van een oude Maya-havenstad. Het biedt een unieke combinatie van ‘s ochtends de geschiedenis van Tulum verkennen en dan naar het strand voor een verfrissende duik in de zee. Het is in de vroege ochtend nog vrijwel stil op het strand, ondanks dat dit ooit zo slaperige dorpje de afgelopen jaren moeite heeft gehad om de uitdagingen van het groeiende toerisme het hoofd te bieden. In de jaren 60 verwierf Tulum reputatie als een afgelegen paradijs met prachtige, parelwitte stranden aan een turquoise zee, populair bij backpackers en mensen die op zoek waren naar avontuur buiten de gebaande paden. Dat veranderde met de komst van grotere resorts van Cancún, die begin jaren 1970 werden opgericht om de economische groei in de regio te stimuleren. Sindsdien heeft de zogenaamde Rivièra Maya zich zuidwaarts uitgebreid via Playa del Carmen naar Tulum. Het was een voor de hand liggende, maar ook een kortzichtige manier om inkomsten te genereren op het schiereiland waar tot ver in de 20e eeuw rubber- en agaveplantages de motoren van de regionale economie waren. Maar door de ineenstorting van beide bedrijfstakken bleef er een aanzienlijke beroepsbevolking achter met weinig kansen dicht bij huis. Toerisme loste in de afgelopen decennia gelukkig een groot deel van dat probleem op en ook vandaag de dag gaat die ontwikkeling door: er wordt volop ontwikkeld en veel bouwplaatsen gaan schuil achter billboards met veelbelovende artist impressions van schitterende hotels die daar binnen afzienbare tijd de deuren zullen openen. Langs de kustweg rijgen hippe hotels, gezellige cafeetjes, trendy boutiques en uitstekende restaurants zich aaneen. Veel historische stadjes zijn vanuit Tulum gemakkelijk te bezoeken, zoals de mooie stad Valladolid, ongeveer 90 kilometer landinwaarts. ‘s Avonds, wanneer de dikke hitte van het schiereiland afneemt, vullen de straten rond het centrale plein zich met kraampjes waar marquesitas worden verkocht, knapperig crêpebeslag gevuld met Nutella en kaas.